Bon Pelaksanaan Malaysia: Kesilapan Biasa Kontraktor & Cara Elak

Dalam projek kerajaan dan korporat, bon pelaksanaan (performance bond) memainkan peranan penting sebagai jaminan kepada pihak pemilik projek bahawa kontraktor akan melaksanakan kerja mengikut syarat kontrak. Namun begitu, ramai kontraktor — termasuk yang berpengalaman — masih terperangkap dengan kesilapan kecil yang boleh menyebabkan kelewatan, penalti, malah kehilangan peluang kontrak.

Artikel ini menerangkan lima kesilapan paling biasa yang dilakukan kontraktor semasa mengurus bon pelaksanaan, serta langkah praktikal untuk mengelakkannya.

1. Menghantar Bon Lewat kepada Agensi

Kesilapan paling kerap berlaku ialah kelewatan menyerahkan bon pelaksanaan selepas menerima Surat Tawaran Tender (LOA).
Kebanyakan agensi kerajaan menetapkan tempoh antara 14 hingga 21 hari untuk mengemukakan bon. Sekiranya kontraktor gagal mematuhi tarikh ini, LOA boleh dibatalkan secara automatik dan diberikan kepada pembida lain.

Cara elak:

• Semak tarikh akhir sebaik LOA diterima.
• Sediakan semua dokumen lebih awal — terutamanya jika melibatkan proses kelulusan dalaman syarikat insurans atau bank.
• Gunakan platform digital seperti BondCepat untuk mempercepatkan proses permohonan dan kelulusan bon.

2. Tidak Menggunakan Format Rasmi MOF atau ePerolehan

Setiap agensi kerajaan menggunakan format bon pelaksanaan yang diluluskan oleh Kementerian Kewangan (MOF).
Namun, ada kontraktor yang masih menyerahkan bon dalam format umum syarikat insurans atau bank — menyebabkan dokumen ditolak oleh pegawai perolehan.

Cara elak:

• Pastikan penyedia bon anda memahami dan menggunakan format rasmi kerajaan (Performance Bond Format MOF).
• Semak semula klausa penting seperti tempoh sah laku, nombor kontrak, dan pihak penjamin.
• Gunakan penyedia jaminan berlesen yang berpengalaman dengan ePerolehan dan kontrak kerajaan.

3. Salah Faham Tentang Jenis Bon – Bank vs Insurans

Ramai kontraktor tidak menyedari perbezaan antara Bon Bank (Bank Guarantee) dan Bon Insurans (Insurance Guarantee).
Bon bank biasanya memerlukan cagaran tunai, manakala bon insurans membenarkan jaminan tanpa cagaran penuh, bergantung pada penilaian risiko syarikat.

Cara elak:

• Fahami jenis bon yang paling sesuai dengan aliran tunai syarikat anda.
• Rujuk penasihat atau platform seperti BondCepat, yang boleh membantu menilai pilihan terbaik berdasarkan profil kewangan anda.
• Elakkan menggunakan dana kerja projek untuk cagaran kerana ia boleh menjejaskan kelancaran operasi.

4. Tidak Menyemak Tempoh Sah Laku Bon

Setiap bon mempunyai tarikh luput yang perlu selaras dengan tempoh kontrak.
Kesilapan biasa ialah menyerahkan bon dengan tempoh sah laku yang terlalu pendek, menyebabkan kontraktor perlu mengeluarkan bon baharu pertengahan projek — sekali gus menambah kos dan risiko.

Cara elak:

• Semak tarikh mula dan tamat kontrak dengan teliti sebelum memohon bon.
• Tambahkan tempoh grace period (biasanya 3–6 bulan) untuk menampung sebarang lanjutan projek.
• Gunakan sistem pengurusan bon digital untuk mengingatkan tarikh luput secara automatik.

5. Mengabaikan Risiko Tuntutan Tidak Sah

Tuntutan terhadap bon pelaksanaan boleh dibuat apabila kontraktor gagal memenuhi tanggungjawab kontrak. Namun, ada kes di mana tuntutan dibuat tanpa asas kukuh, contohnya disebabkan salah faham atau isu pentadbiran.

Cara elak:

• Simpan semua rekod kemajuan projek dan komunikasi dengan pemilik projek secara bertulis.
• Laporkan sebarang perubahan atau kelewatan dengan surat rasmi yang disahkan kedua-dua pihak.
• Jika berlaku tuntutan, segera maklumkan kepada penyedia bon dan dapatkan nasihat undang-undang sebelum memberi maklum balas.

Kesimpulan

Bon pelaksanaan bukan sekadar syarat kontrak — ia adalah lambang kepercayaan antara kontraktor dan pemilik projek.
Dengan memahami keperluan sebenar, menggunakan format rasmi, dan mengelak kesilapan lazim, kontraktor boleh melindungi reputasi serta memastikan kelancaran setiap projek.

BondCepat membantu kontraktor di seluruh Malaysia mendapatkan bon pelaksanaan yang sah, cepat, dan mematuhi garis panduan MOF — supaya anda dapat fokus kepada perkara yang paling penting: menyiapkan projek dengan yakin.

Maklumat dalam artikel ini disediakan untuk tujuan pendidikan dan penerangan umum sahaja. Walaupun setiap usaha dibuat bagi memastikan ketepatan fakta, pembaca dinasihatkan untuk merujuk terus kepada Kementerian Kewangan (MOF), ePerolehan, atau penasihat insurans berlesen bagi mendapatkan panduan rasmi sebelum mengambil sebarang tindakan.