Bilakah bon pelaksanaan boleh dituntut?

Bon pelaksanaan boleh dituntut apabila kontraktor gagal memenuhi tanggungjawab yang telah dinyatakan dalam kontrak projek. Secara asasnya, bon ini bertindak sebagai jaminan kewangan kepada pemilik projek (pihak prinsipal) sekiranya berlaku pelanggaran kontrak oleh kontraktor. Berikut ialah keadaan-keadaan biasa di mana bon pelaksanaan boleh dituntut:

1. Kegagalan Menyiapkan Projek Mengikut Tempoh Kontrak

Jika kontraktor gagal menyiapkan kerja dalam tempoh yang telah dipersetujui tanpa sebab yang sah, pemilik projek berhak menuntut bon pelaksanaan bagi menampung kos tambahan atau kelewatan yang berlaku.

Contohnya, dalam projek pembinaan jalan raya kerajaan, jika kontraktor gagal menyiapkan kerja dalam masa 12 bulan seperti yang dijanjikan, pemilik projek boleh menuntut sebahagian atau keseluruhan jumlah bon untuk menampung kos penangguhan.

2. Kerja Tidak Mengikut Spesifikasi atau Standard

Bon juga boleh dituntut apabila hasil kerja tidak mematuhi spesifikasi teknikal atau standard kualiti yang dinyatakan dalam kontrak.

Sebagai contoh, jika bahan binaan yang digunakan tidak menepati spesifikasi yang telah diluluskan, pemilik projek boleh menggunakan bon tersebut untuk menampung kos pembaikan atau penggantian.

3. Kegagalan Mematuhi Syarat-Syarat Kontrak

Sekiranya kontraktor gagal mematuhi mana-mana syarat penting dalam kontrak — contohnya, gagal menyediakan laporan kemajuan, gagal menjaga keselamatan tapak, atau melanggar keperluan perundangan — bon boleh dituntut sebagai pampasan atas pelanggaran tersebut.

4. Penamatan Kontrak oleh Pemilik Projek

Jika kontrak terpaksa ditamatkan disebabkan salah laku kontraktor, seperti penipuan dokumen, kegagalan menyediakan tenaga kerja mencukupi, atau meninggalkan tapak projek tanpa kebenaran, pemilik projek boleh menuntut bon pelaksanaan untuk menanggung kos melantik kontraktor baharu.

5. Kegagalan Memulakan Projek atau Meninggalkan Tapak

Dalam beberapa kes, kontraktor gagal memulakan kerja selepas menerima Surat Setuju Terima (SST) atau meninggalkan tapak projek tanpa sebab munasabah. Ini juga memberi hak kepada pemilik projek untuk menuntut bon pelaksanaan bagi menampung kerugian akibat kelewatan atau gangguan kepada jadual projek.

6. Pelanggaran Etika dan Integriti Kontrak

Dengan pelaksanaan Akta Perolehan Kerajaan 2025, isu integriti kini diberi penekanan lebih ketat. Jika terdapat pelanggaran seperti pemberian maklumat palsu, subkontrak tanpa kebenaran (amalan “Ali Baba”), atau cubaan rasuah, pemilik projek boleh menuntut bon bagi tujuan penalti dan pampasan.

7. Kerosakan Dalam Tempoh Tanggungan Kecacatan (Defects Liability Period)

Walaupun kerja telah disiapkan, sesetengah kontrak membenarkan bon pelaksanaan ditahan sementara dalam tempoh tanggungan kecacatan (biasanya 6–12 bulan). Jika kontraktor gagal membaiki kecacatan yang timbul dalam tempoh ini, pemilik projek boleh menuntut bon untuk membiayai kerja pembaikan.

Kesimpulan

Secara ringkas, bon pelaksanaan boleh dituntut setiap kali kontraktor gagal memenuhi obligasi kontrak — sama ada dari segi masa, kualiti, pematuhan, atau integriti. Tujuan utama bon ini ialah melindungi kepentingan pemilik projek dan memastikan kebertanggungjawaban kontraktor sepanjang pelaksanaan projek.

Jika anda seorang kontraktor atau pembekal yang ingin memastikan urusan bon anda diurus dengan betul dan cepat, anda boleh berunding dengan kami di BondCepat — platform yang membantu anda mendapatkan bon pelaksanaan dengan proses yang pantas, selamat, dan mudah di Malaysia.